متن و دکلمه شعر مرغ آمین نیما یوشیج به همراه تفسیر کامل
متن و دکلمه شعر مرغ آمین نیما یوشیج به همراه تفسیر کامل
مرغ آمین نیما یوشیج ، متن کامل شعر مرغ آمین به همراه دکلمه شعر مرغ آمین نیما یوشیج با تفسیر کامل آن را در اختیار شما همراهان عزیز در این مجموعه از سایت روزگار قرار میدهیم
مرغ آمین دردآلودی ست کاواره بمانده
رفته تا آنسوی این بیدادخانه
بازگشته رغبتش دیگر ز رنجوری نه سوی آب و دانه.
نوبت روز گشایش را
در پی چاره بمانده.
می شناسد آن نهان بین نهانان(گوش پنهان جهان دردمند ما)
جوردیده مردمان را.
با صدای هر دم آمین گفتنش؛آن آشنا پرورد؛
می دهد پیوندشان در هم
میکند از یأس خسران بار آنان کم
می نهد نزدیک با هم؛آرزوهای نهان را.
بسته در راه گلویش او
داستان مردمش را.
رشته در رشته کشیده(فارغ از هر عیب کاو را بر زبان گیرند)
بر سر منقار دارد رشته ی سر در گمش را.
او نشان از روز بیدار ظفرمندیست
با نهان تنگنای زندگی دست دارد.
از عروق زخمدار این غبار آلوده ره تصویر بگرفته
از درون استغاثه های رنجوران
در شبانگاهی چنین دلتنگ؛می آید نمایان
وندر آشوب نگاهش خیره بر این زندگانی
که ندارد لحظه ای از آن رهایی
می دهد پوشیده ؛ خود را بر فراز بام مردم آشنایی.
رنگ می بندد
شکل می گیرد
گرم می خندد
بالهای پهن خود را بر سر دیوارشان می گستراند.
چون نشان از آتشی در دود خاکستر
می دهد از روی فهم رمز درد خلق
با زبان رمز درد خود تکان در سر.
وز پی آنکه بگیرد ناله های ناله پردازان ره در گوش
از کسان احوال می جوید.
چه گذشته ست و چه نگذشته ست
سر گذشته های خود را هر که با آن محرم هشیار می گوید.
داستان از درد می رانند مردم
در خیال استجابت های روزانی
مرغ آمین را بدان نامی که هست می خوانند مردم
زیر باران نواهایی که می گویند:
-«باد رنج ناروای خلق را پایان.»
(و به رنج ناروای خلق هر لحظه می افزاید.)
مرغ آمین را زبان با درد مردم می گشاید
بانگ بر می دارد:
-«آمین!
باد پایان رنج های خلق را با جانشان در کین
و ز جا بگسیخته شالوده های خلق افسای
و به نام رستگاری دست اندر کار
و جهان سرگرم از حرفش در افسون فریبش.»
خلق می گویند:
-«آمین!
در شبی اینگونه با بیدادش آیین
رستگاری بخش – ای مرغ شباهنگام – ما را!
و به ما بنمای راه ما بسوی عافیتگاهی
هر که را -ای آشنا پرورـ ببخشا بهره از روزی که می جوید.»
-«رستگاری روی خواهد کرد
و شب تیره؛بدل با صبح روشن گشت خواهد .» مرغ میگوید
خلق می گویند:
– «اما آن جهانخواره
(آدمی را دشمن دیرین) جهان را خورد یکسر.»
مرغ می گوید
– «در دل او آرزوی او محالش باد.»
خلق می گویند:
– « اما کینه های جنگ ایشان در پی مقصود
همچنان هر لحظه می کوبد به طبلش.»
مرغ می گوید:
– « زوالش باد!
باد با مرگش پسین درمان
ناخوشی آدمی خواری.
وز پس روزان عزت بارشان
باد با ننگ همین روزان نگونساری!»
خلق می گویند:
– « اما نادرستی گر گذارد
ایمنی گر جز خیال زندگی کردن
موجبی از ما نخواهد و دلیلی بر ندارد.
ور نیاید ریخته های کج دیوارشان
بر سر ما بار زندانی
و اسیری را بود پایان
و رسد مخلوق بی سامان به سامانی.»
مرغ می گوید:
– «جدا شد نادرستی.»
خلق می گویند:
– « باشد تا جدا گردد.»
مرغ می گوید:
– «رها شد بندش از هر بند؛ زنجیری که برپا بود.»
خلق می گویند:
– «باشد تا رها گردد.» …
شاید تا همین چند وقت پیش، پیش از شنیدن این ابیات از دهان «فرهاد»، روشنفکر عاشق پیشه سریال شهرزاد، مرغ آمین هم مثل خیلی از نمادهای دیگر ایرانی، به دست فراموشی سپرده شده بود. اما حسن سلیقه نویسنده و کارگردان این سریال در انتخاب اشعار و دیالوگها، در کمتر از چند روز مرغ آمین را تبدیل به نماد عشق و محبت در دنیای معاصر کرده است. بد نیست بدانیم که مرغ آمین، مرغ محبوب این روزها، کیست و از کجا آمده است.
در فرهنگ فولکلور ایرانی، مرغ آمین فرشته ای است که همواره در پرواز بوده و ذکر «آمین» را مداوم بر لب دارد. باور بر این است که اگر مرغ آمین از فراز سر کسی بگذرد که خواسته یا آرزویی را به زبان آورده است، آرزوی او فورا برآورده می‌شود. در واقع عامه مردم بر این باور هستند که گاهی در حین دعا یا نفرین مرغی به نام مرغ آمین در پرواز است که سبب برآمدن و مستجاب شدن آن نفرین یا آفرین می‌شود.آمین همچنین نام ستاره ای است که اسم دیگرش کف الخضب است و گفته می‌شود به هنگام طلوع آن، دعا مستجاب می‌شود و از اسماء باری تعالی نیز هست که همه بام ها را می‌پوشاند.از آنجا که ادبیات فارسی همواره تحت تاثیر فرهنگ، مفاهیم خاص بومی و فولکلور بوده است، ردپای مرغ آمین نیز در اشعار شعرای ایرانی به چشم می‌خورد که شاید درخشان ترین و معروف ترین آنها، شعری از نیما یوشیج با همین نام است.
در میان شاعران معاصر، نیما یوشیج، در بازآفرینی اسطوره ها بسیار توانمند است. او با هدف دست یافتن به عناصر جدید اسطوره ای، آنها را تلفیق کرده و درهم آمیخته است. او برای خلق بعضی از اسطوره های خود از مرغانی استفاده میکند که هر یک دربردارند سمبل و اسطوره پرباری است که از خلال آنها، شاعر پیام خود را به گوش جان مخاطب می‌رساند. هر یک از مرغان او برگرفته از طبیعت آزادی هستند که نیما با آن پیوند ناگسستنی دارد؛ مرغ آمین از شاخص ترین این پرنده هاست.این شعر نیمه بلند در سال 1330 و در دورانی سروده شده که جنبش ملی ایران به رهبری دکتر محمد مصدق در صحنه سیاسی حضور فعال داشت. نیما به عنوان شاعری متعد و روشنفکر که هنر را به خدمت آزادی در آورده است، در این شعر اندیشه های رهائی جویانه خود را که آمیخته با خوش بینی و امید و افشاگری است، در تمثیل مرغ آمین به تصویر می‌کشد.در شعر نیما، مرغ آمین با مردمش سخن میگوید و به آنها نوید می‌دهد که نقاب از چهره ستمکاران فرو خواهد افتاد و این نکته ظریف است که استفاده از این شعر و نماد مرغ آمین در سریال شهرزاد را به انتخابی هوشمندانه بدل میکند.
داستان عشقی در بحبوحه وقایع دهه 30 که مبارزات آزادیخواهانه مردم به رهبری دکتر مصدق به اوج خود رسیده است و از سویی، سیاهی و خفقان آن روزها، نه تنها بر زندگی اجتماعی، که بر خصوصی ترین ابعاد زندگی مردم و در راس آنها روشنفکران استبداد ستیز سایه می‌اندازد و دو دلداده را از هم جدا میکند. اما باز هم مرغ آمین به عنوان نماد برجسته ای از امید و استجابت پا به میدان می‌نهد و در نهایت، پس از عبور از فراز و فرودهای بسیار، در لحظه پیوند مجدد شهرزاد و فرهاد، مرغ آمین بر گردن معشوق خودنمایی میکند و اشعار نیماست که بر لب عاشق جاری می‌شود.
حسن انتخاب استاد خلق عاشقانه های ماندگار، «حسن فتحی»، مرغ آمین را در مدت زمان کوتاهی تبدیل به نماد عشق کرده و آن را از دنیای افسانه، به دنیای معاصر ما آورد تا یادگار عشق و امید باشد.دانستن این نکته خالی از لطف نیست که ردپای مرغ آمین در افغانستان نیز وجود دارد و می‌توان آن را در داستان های شماری از نویسندگان افغان پیدا کرد. تا بدانجا که ببرک ارغند، یکی از داستان سراهای افغان، داستان کوتاه منتشر شده ای به نام مرغ آمین دارد. شاید به همین سبب باشد که آوازه سریال شهرزاد در این کشور هم زبان و همسایه، توانسته است این نماد را در بین جوانان این کشور نیز ترویج کند تا از آن به عنوان نمادی از عشق و محبت استفاده کنند.فرقی نمی‌کند؛ ایران یا افغانستان یا هر جای دیگر دنیا، امید به رویش عشق، امیدی است که بشر را از تاریکی و تباهی می‌رهاند و چه نمادی برای این عشق، برازنده تر از مرغ آمین؟!