هپکو از پس مطالبات کارگرانش برمی‌آید؟
اوایل شهریور ماه جاری بود که وزیر صنعت برای حل مشکلات این شرکت که در سال‌های نه چندان دور ظرفیت اشتغال 3 هزار نفری داشته و هم اکنون نیروی کار آن کمتر از هزار نفر است، به استان مرکزی سفر کرد و به کارگران قول داد مشکل شرکت هپکو را بر طرف کند.شانزدهم شهریور ماه براساس اعلام سازمان خصوصی‌سازی با موافقت سهامدار عمده هپکو، ابوالفضل روغنی گلپایگانی به عنوان مدیرعامل جدید هپکو معرفی شد، رویدادی که نه تنها کارگران را خوشحال نکرد آنها را در ادامه اعتراض‌ها مصمم کرد.کارگران در اعتراض خود بنری را به هفت زبان زنده دنیا نوشتند و اعلام کردند خواسته ما تغییر سهامدار است، چرا گوش شنوایی برای شنیدین سخنان کارگران نیست و حرف ما را نمی‌فهمید.دولت می‌گوید کارگران باید صبور باشند، اما به نظر می‌رسد دیگر کاسه صبر آنها لبریز شده و نمی‌توانند بیش از این صبر کنند.
اخبار ضد و نقیض از ضرب و شتم کارگران هپکو
همچنین طی روزهای اخیر برخی رسانه ها تصاویری مبنی بر ضرب‌وشتم و بازداشت کارگران معترض هپکو منتشر کردند. این کارگران در اعتراض به بلاتکلیفی سهامدار کارخانه و همچنین عدم پرداخت معوقات مزدی خود در راه‌آهن اراک تجمع اعتراضی برگزار کرده بودند.مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان مرکزی در پاسخ به این سوال که آیا در جریان ضرب‌وشتم احتمالی و بازداشت کارگران هستید یا خیر؛ می‌گوید: از بازداشت و ضرب و شتمی که منجر به مجروحیت شده باشد، اطلاعی ندارم؛ در این موارد چیزی نمی‌دانم اما در جریان مداخله استاندار و نیروی انتظامی و همچنین بازشدن ریل راه‌آهن توسط نیروی انتظامی هستم.
هپکو به عنوان یکی از برند‌های مطرح صنعت ماشین آلات راهداری و راهسازی دنیا و ایران در سال 1351، با سرمایه گذاری بخش خصوصی در شهر صنعتی اراک در زمینی به وسعت 90 هکتار با هدف مونتاژ ماشین‌آلات راهسازی تاسیس شد و از سال 1354 با همکاری شرکت‌های اینترناش، پوکلین، ساکایی، دایناپاک و لوکومو از کشور‌های آمریکا، فرانسه، ژاپن، سوئد و فنلاند به صورت رسمی شروع به فعالیت کرد.در سال 1357 و با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، شرکت هپکو تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) قرار گرفت و ازسال 1363 طرح توسعه هپکو مطرح شد که پس از 6 سال این طرح تحت لیسانس شرکت‌های لیبهر آلمان و ولوی سوئد، تولید انواع لودر، بیل مکانیکی، بلدوزر و انواع غلتک وارد مراحل عملیاتی شد.
در سال 1369 سالن ساخت به وسعت 60 هزار متر مورد بهره برداری قرار گرفت و پیشرفته‌ترین ماشین آلات تولیدی در بخش‌های عملیات اولیه، جوشکاری سبک وسنگین، ماشین کاری سبک و سنگین و رنگ قطعات در فضای جدید، نصب و راه اندازی شد.یکی از پیشرفته‌ترین سیستم‌های نرم افزاری مهندسی محصول، برنامه ریزی، تولید و خدمات پس از فروش ازشرکت لیبهر به هپکو منتقل و راه اندازی شد و در سال 1374 با هدف گذاری برای توسعه محصول، بازار و منابع انسانی گام طراحی و تولید محصولات گریدر، بیل و غلتک آغاز شد.در مرحله اول این طرح و از اوایل دهه 70 و به منظور استفاده بهینه از ظرفیت‌های بالقوه مهندسی و ظرفیت‌های خالی تجهیزات تولیدی، مشارکت در ساخت و انجام پروژه‌های بزرگ کشور در زمینه نفت، گاز و انرژی در شرکت هپکو آغاز شد.واحد تولیدی؛ صنعتی هپکو در اوج پیشرفت و بالندگی در سال 1385 به دنبال سیاست‌های اصل 44 با قیمتی بالغ بر 740 میلیارد ریال به بخش خصوصی واگذار شد و سرمایه گذار جدید فعالیت خود را از سال 1386 آغاز کرد.
مشکلات این واحد تولیدی یکسال بعد از خصوصی سازی و فروش ماشین آلات تولیدی آغاز شد، اما به دلیل مشکلات در واردات قطعات اولیه نمود چندانی نداشت تا اینکه از سال 1392 چالش‌های این واحد تولید نمایان شد.در سال 1396 به دلیل کمبود سرمایه در گردش و نبود سفارشات کافی و همچنین ناتوانی در واردات مواد اولیه شرکت نتوانست به شرایط گذشته برگردد و به همین دلیل اردیبهشت ماه سال 97 این شرکت به سازمان خصوصی بازگردانده شد و در خرداد ماه همان سال نیز هیات مدیره جدید از سوی سازمان خصوصی معرفی و فعالیت خود را آغاز کرد.با وجود اینکه کارگران معترض خواستار تغییر سهامدار هپکو هستند، اما استانداراستان مرکزی امید چندانی به حل مشکل هپکو ندارد.
سیدعلی آقازاده استاندار استان مرکزی امروز درباره اعتراض مجدد کارگران هپکو گفت: «کارگران هپکو حرفشان درست است، در دو سه سال گذشته با توجه به اینکه هم تولید با مشکل مواجه بوده و هم حقوقشان پرداخت نشده و تعدادشان هم به هزار نفر می‌رسد، حرفشان در این زمینه درست است.»
او در پاسخ به این سوال که خواسته اصلی کارگران هپکو چیست؟، گفت: “خواسته اصلی کارگران حقوق است و الان حقوق دو ماه تیر و مرداد را طلب دارند و شهریور که به پایان برسد می‌شود سه ماه. مشکل کارگران عدم پرداخت حقوق در زمان آغاز مدارس است.”اما استاندار مرکزی هیچ امیدی به حل ریشه‌ای بحران هپکو ندارد. او از شعار‌های برخی مقامات ارشد به ویژه وزرا در این باره انتقاد کرد و گفت: «دو سال است که این شعار‌ها ادامه دارد و الان هم بنده هیچ افقی برای اینکه مشکل هپکو به صورت ریشه‌ای حل شود نمی‌بینم.»
آقازاده از تصمیم تغییر رییس کارخانه از سوی وزیر صنعت نیز انتقاد کرد و گفت: «برخی وزرا به دلیل عدم اطلاع کاملشان از هپکو می‌گفتند اگر مدیرعامل برای هپکو تعیین شود، مشکل حل می‌شود، اما وقتی مدیرعامل دستش بسته و اختیاری ندارد اگر علامه دهر هم باشد، نمی‌تواند کاری کند.مدیران ما هم برخی بی‌اطلاع هستند و همین بی‌اطلاعی‌ها است که هپکو را هرروز وارد مشکل می‌کند.»بسیاری از ناظران معتقدند هپکو نیز مانند دیگر واحد‌های صنعتی در بحران، قربانی خصوصی سازی غیر اصولی شده است. خصوصی سازی که در سال‌های اخیر تبعات سنگینی برای کشور داشته است. در ماجرای اعتراضات کارگران نیشکر هفت تپه این تبعات کاملا نمود پیدا کرد. حالا باید دولت به این فکر کند که هپکو به سرنوشت نیشکر هفت تپه دچار نشود، و صدای اعتراضات کارگران را بشنوند.
21 کارگر بازداشتی هپکو آزاد شدند؛ 8 نفر ماندند
در تجمعات اخیر در محوطه راه‌آهن اراک، تعدادی از کارگران هپکو اراک بازداشت شدند. ارگران هپکو می‌گویند: 29 کارگر بازداشتی داشتیم که 21 نفر از آنها با قید کفالت و سند آزاد شده‌اند و فقط 8 کارگر همچنان در بازداشت به‌سر می‌برد.کارگران هپکو در ارتباط با سرنوشت این 8 کارگر که هیچ قولی بابت آزادی‌شان داده نشده و مشخص نیست تا چه زمان باید در بازداشت بمانند، ابراز نگرانی کردند.کارگران هپکو تاکید می‌کنند: همه مطالبات کارگران قانونی‌ست؛ برخی از این مطالبات، وعده‌هایی است که پیش از این خود دولت به مجموعه هپکو داده و سه وزیر هم پای آن را امضا کرده‌اند اما هیچ‌کدام تا این لحظه برآورده نشده است.موج حمایت از کارگران هپکو به نماز جمعه هم رسید و برخی از دانشجویان و طلاب حوزه علمیه قم در حمایت از کارگران شرکت هپکو قبل و بعد از نماز جمعه (29 شهریور 98) در مصلی بیت المقدس شهر اراک برگزار و در آن بر لزوم حمایت از کارگران مظلوم شرکت هپکو تاکید شد.
دستور فوری رئیس جمهور در خصوص حل مشکلات هپکو
رو.وز گذشته سید علی آقازاده، استاندار مرکزی، از ابلاغ دستور رئیس جمهور مبنی بر اقدام فوری در خصوص موضوع فسخ قرداد باشرکت هیدرواطلس (سهامدار عمده هپکو) توسط سازمان خصوصی سازی به منظور رفع مشکلات شرکت هپکو خبر داد.واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور در نامه‌ای که خطاب به وزاری امور اقتصادی و دارایی، صمت، تعاون، کار و رفاه اجتماعی صادر کرده آورده است: رئیس جمهور در پی نوشت نامه درخواست استاندار مرکزی مبنی بر «فسخ قرداد با شرکت هیدرواطلس توسط سازمان خصوصی سازی به منظور رفع مشکلات شرکت هپکو» نوشته است: «اقدام فوری را برابر بحث‌های مطرح شده در جلسه مورخ 98/06/26 دولت به عمل آورید.»
واقعیت این است که اگر در سال 1390 و در پی نخستین تجمعات اعتراضی کارگران موضوع جدی گرفته می‌شد و به واکاوی آن پرداخته می‌شد این وضعیت به شهریور 1396 نمی‌انجامید. شاید اگر وقتی «علی ربیعی» وزیر تعان کار و رفاه اجتماعی بود و به صورت اضطراری مشکل کارگران هپکو را حل کرد، مساله رها نمی‌شد و تجمع شهریور 1398 رقم نمی‌خورد. در شرایط کنونی نیز با تعیین ضرب‌الاجل می‌توان به تن بیمار این کارخانه مسکن تزریق کرد ولی نمی‌توان مشکلاتش را حل و فصل کرد. اتفاقی که کارگران نگران آن هستند تعیین مدیرعامل به تنهایی نیست بلکه آنها از وضعیت و چشم‌انداز آینده شرکت نگران هستند. این نگرانی با ورود افراد تازه به هپکو می‌تواند مضاعف هم بشود.
کارگران هپکو تاکید می‌کنند: همه مطالبات کارگران قانونی است؛ برخی از این مطالبات، وعده‌هایی است که پیش از این خود دولت به مجموعه هپکو داده و سه وزیر هم پای آن را امضا کرده‌اند، اما هیچ‌کدام تا این لحظه برآورده نشده است.حال سوالی که مطرح می شود این است که چه شد که در سال 1385 در دولت احمدی نژاد چه کسانی و چگونه توانستند مجوز واردات ماشین‌آلات سنگین راهسازی دست دوم از چین از طریق بندر خرمشهر را به دست آورند و عملا محصولاتی که می‌شد از کارخانه هپکو تهیه کرد را به صورت دست‌دوم وارد کشور کنند؟ و امروز این کارخانه را تا مرز نابودی کامل پیش ببرند.