واریس واژن چیست؟ عوارض و درمان واریس واژن چگونه است؟
تورم و التهاب رگ‌های خونی در ناحیه واژن، باعث ابتلا به واریس واژن می‌شوند. رگ‌های واریسی در این ناحیه باعث احساس درد ناحیه لگن و درد واژن هم خواهند شد. از دیگر علائم واریس تناسلی زنان علاوه‌بر رگ‌های متورم، می‌توان به تحریکی پوستی و احساس فشار در این ناحیه اشاره کرد. نشانه‌های ظاهری واریس در واژن، عروق خونی به‌هم‌پیچ‌خورده آبی یا بنفش هستند. واریس واژن در بارداری به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش فشار به ناحیه لگن شایع‌تر است.
متخصص زنان برای درمان واریس واژن، انواع درمان خانگی و درمان پزشکی همچون لیزر درمانی و روش‌های جراحی واریس را تجویز می‌کند. دکتر زنان، همچنین به زنان باردار، برای پیشگیری از واریس توصیه‌های لازم را ارائه خواهد داد.
واریس واژن چیست؟
واریس واژن، وریدهای متورم در ناحیه واژن هستند که عمدتا در دوران بارداری رخ می‌دهند. این شرایط، ناشی از افزایش جریان خون به لگن، بزرگ شدن رحم و تغییرات هورمونی‌ست که باعث می‌شوند وریدها نتوانند به‌خوبی خون را به سمت قلب بازگردانند. علائم واریس تناسلی زنان شامل تورم، درد، احساس فشار و خارش در ناحیه واژن است. واریس واژن معمولا پس از زایمان بهبود می‌یابد؛ اما گاهی، نیاز به درمان‌های خاصی مانند اسکلروتراپی خواهد داشت.
علت ایجاد واریس واژن چیست؟
واریس واژن، به علت ناتوانی رگ‌ها در بازگرداندن خون به قلب به وجود می‌آید. این وضعیت، معمولا در دوران بارداری دیده می‌شود و به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی بدن در این دوران رخ می‌دهد. در ادامه، به عوامل اصلی ایجادکننده واریس واژن اشاره کرده‌ایم:
- افزایش حجم خون؛ در دوران بارداری، حجم خون بدن برای تامین نیازهای جنین افزایش می‌یابد. این افزایش حجم باعث می‌شود که رگ‌ها فشار بیشتری را تحمل کرده و متورم شوند.
- افزایش فشار رحم روی رگ‌های لگن؛ با بزرگ شدن رحم در دوران بارداری، فشار بیشتری روی رگ‌های لگن و واژن وارد می‌شود. این فشار، بازگشت خون به قلب را دشوار کرده و باعث تورم رگ‌ها می‌شود.
- تغییرات هورمونی؛ تغییرات هورمونی، به‌ویژه افزایش سطح هورمون پروژسترون، باعث شل شدن دیواره‌های رگ‌ها می‌شود. این شل شدن، توانایی رگ‌ها در هدایت خون را کاهش داده و خون در آنها تجمع می‌یابد.
- ژنتیک و سابقه خانوادگی؛ افرادی که سابقه خانوادگی واریس دارند، بیشتر در معرض ابتلا به واریس واژن هستند.
- ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت؛ قرار گرفتن در وضعیت‌های ثابت برای مدت طولانی باعث تجمع خون در رگ‌های پایینی بدن و لگن شده و علائم واریس واژن را تشدید می‌کند.
این موارد باعث می‌شود رگ‌های واژن نتوانند خون را به‌خوبی پمپاژ کنند؛ در نتیجه خون در آنها تجمع یافته و موجب ایجاد واریس واژن می‌شود.
علت واریس واژن در بارداری چیست؟
واریس واژن در بارداری به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی خاص رخ می‌دهد. افزایش حجم خون در دوران بارداری، فشار بیشتری بر رگ‌های لگن وارد کرده و باعث تورم و انباشتگی خون در رگ‌ها می‌شود. همچنین، با بزرگ شدن رحم، فشار بیشتری بر رگ‌های لگن و ناحیه واژن وارد می‌شود که گردش خون را دشوار می‌کند. تغییرات هورمونی دوران بارداری هم با شل کردن دیواره رگ‌ها، آنها را مستعد ابتلا به واریس می‌کند.
واریس واژن چه عوارضی دارد؟
واریس واژن معمولا بی‌خطر است و اغلب پس از زایمان برطرف می‌شود؛ اما عوارض و مشکلاتی را هم ایجاد می‌کند. مهم‌ترین عوارض واریس تناسلی زنان شامل موارد زیر هستند:
- درد و ناراحتی؛ کاهش کیفیت زندگی روزمره فرد به دلیل تشدید درد و فشار در ناحیه واژن هنگام ایستادن، نشستن طولانی یا فعالیت‌هایی مانند رابطه جنسی
- خارش و تحریک پوست؛ ایجاد خارش و تحریک پوست آزاردهنده در ناحیه واژن به دلیل تورم رگ‌ها
- خطر پارگی رگ‌ها؛ احتمال خونریزی خفیف در شرایط خاص مانند پارگی رگ‌های ناحیه تناسلی زنان هنگام زایمان طبیعی
- تشکیل لخته خون؛ تشکیل لخته‌های خون و ظهور شرایط جدی‌تری مانند ترومبوز به دلیل واریس تناسلی زنان
- سندروم احتقان لگنی؛ درد مزمن و کاهش کیفیت زندگی به دلیل تورم شدید و بیش از حد رگ‌های واژن و سایر قسمت‌های لگن و کم شدن جریان خون به آن ناحیه
عوارض واریس واژن نادر بوده و معمولا با مدیریت صحیح و مراقبت‌های درمانی، قابل کنترل هستند.
چگونه واریس تناسلی زنان درمان می‌شود؟
درمان واریس تناسلی زنان، به‌ویژه در دوران بارداری، بستگی به شدت علائم و وضعیت بیمار دارد. برخی از روش‌های درمانی متداول و مؤثر برای واریس واژن شامل موارد زیر هستند:
- درمان‌های محافظه‌کارانه؛ این روش‌ها معمولاً برای درمان واریس واژن در بارداری توصیه می‌شوند؛ چرا که واریس تناسلی اغلب پس از زایمان بهبود می‌یابد. از این درمان‌ها می‌توان به پوشیدن لباس‌های حمایتی و گارمنت‌های فشاری، کمپرس سرد، افزایش مصرف آب و کاهش مصرف نمک اشاره کرد.
- اسکلروتراپی؛ این روش شامل تزریق محلولی به رگ‌های متورم است که باعث بسته شدن و ناپدید شدن رگ‌ها می‌شود. این روش، اغلب برای افرادی که پس از زایمان همچنان دچار واریس تناسلی هستند، بسیار موثر خواهد بود.
- فلبکتومی؛ در این روش، از طریق برش‌های کوچک روی پوست، رگ‌های آسیب‌دیده برداشته می‌شوند. این روش، برای واریس‌های سطحی موثر است.
- لیگاسیون؛ در این روش، برش‌های کوچکی ایجاد می‌شود تا بخش‌های کوچکی از رگ‌های آسیب‌دیده برداشته یا بسته شوند. این روش، برای رگ‌ها بسیار پیچیده و متورم، به‌کار می‌رود.
- آمبولیزاسیون؛ در این روش، با تزریق مواد خاصی با استفاده از کاتتر به رگ‌ها، جریان خون را به آن ناحیه متوقف کرده و باعث کوچک شدن رگ‌ها می‌شوند.
- تغییرات سبک زندگی و مدیریت علائم؛ انجام تمرینات سبک و پیاده‌روی، به بهبود جریان خون کمک می‌کند. همچنین، خوابیدن روی سمت چپ بدن و بالا بردن پاها، فشار روی رگ‌ها را کاهش می‌دهد.
هر کدام یک از این روش‌ها، با تشخیص دکتر زنان و بسته به وضعیت بیمار و شدت علائم تعیین می‌شوند.
چگونه از واریس واژن در بارداری پیشگیری کنیم؟
پیشگیری از واریس واژینال در حاملگی، به‌طور کامل ممکن نیست؛ زیرا تغییرات طبیعی در بدن مانند افزایش حجم خون و فشار رحم روی رگ‌های لگن از عوامل اصلی ایجاد این مشکل هستند. با این حال، می‌توان اقدامات پیشگیرانه‌ای انجام داد که خطر ابتلا به واریس واژن را کاهش دهد یا علائم آن را به حداقل برساند. در ادامه، به موثرترین راه‌های پیشگیری از واژن تناسلی زنان اشاره کرده‌ایم:
- بهبود جریان خون با تغییر مکرر وضعیت بدن و اجتناب از نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت
- جلوگیری از تجمع خون در رگ‌ها و کاهش فشار را از روی رگ‌ها با پوشیدن لباس‌های حمایتی و جوراب‌های فشاری
- برداشتن فشار از روی رگ‌های بزرگ لگن و بهبود جریان خون به سمت قلب در اثر خوابیدن به پهلوی چپ
- بهبود گردش خون و کاهش خطر واریس با انجام ورزش‌های سبک و پیاده‌روی منظم
- مصرف فیبر کافی برای جلوگیری از یبوست، افزایش مصرف آب برای بهبود گردش خون و کاهش تورم با کاهش مصرف نمک
- بهبود جریان خون و کاهش خطر ابتلا به واریس واژن با پوشیدن لباس‌های گشاد و راحت
تمامی این اقدامات، به کاهش خطر واریس واژن در بارداری کمک می‌کنند.
بهترین دکتر برای درمان واریس واژن در بارداری کیست؟
برای درمان واریس واژن در بارداری، مراجعه به پزشک متخصص زنان و زایمان توصیه می‌شود. این متخصص زنان، وضعیت تورم و التهاب رگ‌های واریسی در ناحیه واژن را ارزیابی کرده و انواع روش درمانی مانند درمان‌های خانگی، اسکلروتراپی، گارمنت‌های فشاری یا جراحی واریس را تجویز می‌کند.
اگر شما هم با تورم و التهاب رگ‌های سطحی و عروق خونی خود در ناحیه واژن مواجه هستید، برای اطمینان از عدم ابتلا به واریس تناسلی زنان به متخصص زنان مراجعه کنید. برای دریافت نوبت از دکتر زنان، می‌توانید از امکان نوبت دکتر زنان در سایت دکتردکتر https://drdr.ir/))بهره‌مند شوید.