ویروس زیکا چیست و راه پیشگیری ویروس زیکا
ویروس زیکا چیست و راه پیشگیری ویروس زیکا
این روزها در برنامه دکتر سلام و بخش سلامت اخبار زیاد اسم ویروس زیکا و این بیماری به گوش شما می خورد ویروس زیکا (نام علمی: Zika virus) نام یک گونه از ویروس فرمانرو است و از پشه به انسان منتقل میشود. ابتلا به این ویروس بیشتر در نقاطی از آفریقا و جنوبشرق آسیا دیده شده است.
ویروس زیکا که در سال 1947 در جنگل زیکا (Zika) در اوگاندا شناسایی شد، مانند ویروس دنگی، ویروس نیل غربی و تب زرد یک بیماری گرمسیری منتقلشونده بهوسیله پشه ایجاد میکنند.تغذیه پشهها از خون بیماران ویروس را به آنان منتقل میکنند. ویروس در پشهها بیماری ایجاد نمیکند. گزش افراد سالم بهوسیله پشه ناقل ویروس بیماری را به آنان منتقل میکند.انتشار این ویروس تا سال 2007 به آفریقا و آسیای جنوب شرقی محدود بود و چندان موردتوجه قرار نمیگرفت. این ویروس در سال 2007 در میکرونزی از جزایر اقیانوس آرام شیوع پیدا کرد.
این ویروس تا سال 2014 فقط در آفریقا، آسیای جنوب شرقی و جزایر اقیانوس آرام شیوع یافته بود. این ویروس در آن سال به جزیره ایستر و شیلی گسترش یافت. ویروس زیکا تا ماه مه 2015 به برزیل راه یافت. در برزیل در سال گذشته بیش از 84000 مورد ابتلا به این ویروس ثبت شد.
در حال حاضر هیچ واکسن یا درمانی برای ویروس زیکا در دست نیست. تنها روش برای پیشگیری از عفونت پرهیز از گزیده شدن بهوسیله پشهها است.تاکنون 9 کشور در آمریکای مرکزی و جنوبی موارد ابتلا به این ویروس را گزارش کردهاند. پورتوریکو در 31 دسامبر 2015 گزارش کرد که نخستین مورد ابتلای محلی به این ویروس در این کشور رخ داده است. در ژانویه 2016 در ایالت هاوایی آمریکا تولد نوزادی دچار میکروسفالی که از لحاظ ویروس زیکا مثبت بود گزارش شد.فقط 20 درصد از کسانی که به این ویروس آلوده میشوند، علامتدار میشوند و شایعترین علائم تب، دانههای پوستی، درد مفصل و قرمزی چشمها است.
در شیوع ویروس زیکا در سال 2015 در برزیل این احتمال مطرح شد که این ویروس اثراتی زیانبار بر زنان باردار داشته باشد. در طول سال 2015، هزاران نوزاد – 10 برابر میزان معمول سالانه- با میکروسفالی به دنیا آمدند، عارضهای که در آن مغز بهطور غیرطبیعی کوچک است. این نقصان هنگام تولد اغلب پسازآن رخ داده بود که مادران در ابتدای بارداری علائم شبیه ابتلا به ویروس زیکا را نشان داده بودند.
گرچه هنوز بهطور قطعی نمیتواند دراینباره سخن گفت، به نظر میرسد رابطهای میان ابتلا مادران در ابتدای دوره بارداری به ویروس زیکا و تولد نوزادانشان با میکروسفالی وجود داشته باشد.انتشار گستردهتر ویروس زیکا ممکن است به تغییرات اقلیمی مربوط باشد که باعث گسترش زیستگاه پشههای ناقل آن شدهاند.تغییرات اقلیمی و گرمتر شدن آبوهوا باعث میشود که پشهها بتوانند منطقه گستردهتری را پوشش دهند و درنتیجه بیماری میتواند بیشتر بهسوی شمال به درون مناطقی که بهطور عادی نمیرسید، گسترش پیدا کند.
پیدایش و پیشینه ویروس زیکا
ویروس زیکا برای اولین بار در سال 1947 در بدن یک میمون در حوالی جنگل زیکا (Zika) در نزدیکی دریاچه ویکتوریا در اوگاندا شناسایی شد. این ویروس به مانند تب دنگی، ویروس نیل غربی و تب زرد یک بیماری گرمسیری منتقلشونده بهوسیله پشه ایجاد میکنند. تغذیه پشهها از خون بیماران ویروس را به آنان منتقل میکند. ویروس در پشهها بیماری ایجاد نمیکند. گزش افراد سالم بهوسیله پشه ناقل، ویروس بیماری را به آنان منتقل میکند. ویروس ایجاد کننده این بیماری اولین بار در سال 1974 جداسازی شد. اولین شیوع ثبت شده در بین مردم در سال 2007 در ایالات فدرال میکرونزی رخ داده است. تا ژانویه 2016، این بیماری در بیست منطقه از قاره آمریکا رخ داده است. همچنین میدانیم که این بیماری در آفریقا، آسیا و اقیانوسیه نیز دیده می شود.به دلیل شیوع آن که در سال 2015 در برزیل آغاز شد، سازمان جهانی بهداشت در فوریه 2016 آن را یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی در عرصه بین المللی اعلام کرد.
راههای انتقال ویروس زیکا
ویروس زیکا توسط پشهای موسوم به «آیدس آیگیپتی» (حشره مصری) منتقل میشود که ناقل بیماریهای دیگری از جمله تب زرد و تب دنگی نیز هست. اما در موارد نادری انتقال آن از طریق رابطه جنسی هم گزارش شده است.
پراکندگی ویروس زیکا
انتشار این ویروس تا سال 2007 به آفریقا و آسیای جنوب شرقی محدود بود و چندان موردتوجه قرار نمیگرفت. این ویروس در سال 2007 در میکرونزی از جزایر اقیانوس آرام شیوع پیدا کرد. این ویروس تا سال 2014 فقط در آفریقا، آسیای جنوب شرقی و جزایر اقیانوس آرام شیوع یافته بود. این ویروس در آن سال به جزیره ایستر و شیلی گسترش یافت. ویروس زیکا تا ماه مه 2015 به برزیل راه یافت. در برزیل در سال گذشته بیش از 84000 مورد ابتلا به این ویروس ثبت شد. تاکنون 9 کشور در آمریکای مرکزی و جنوبی موارد ابتلا به این ویروس را گزارش کردهاند. پورتوریکو در 31 دسامبر 2015 گزارش کرد که نخستین مورد ابتلای محلی به این ویروس در این کشور رخ داده است. در ژانویه 2016 در ایالت هاوایی آمریکا تولد نوزادی دچار میکروسفالی که از لحاظ ویروس زیکا مثبت بود گزارش شد.
این ویروس که اکنون در آمریکای جنوبی به شدت شیوع یافته است رو به گسترش است. وزارت بهداشت کلمبیا اعلام کرد که 20 هزار و 297 مورد تأیید شده ابتلا به ویروس زیکا از جمله دو هزار و 116 زن باردار در کلمبیا وجود دارد. برزیل با سه هزار و 700 مورد کوچکی مغز (میکروسفالی) بدترین شرایط را بین کشورهایی دارد که ویروس زیکا در آنها شیوع پیدا کرده است
پیشگیری و درمان ویروس زیکا
در حال حاضر هیچ واکسن یا درمانی برای ویروس زیکا در دست نیست. تنها روش برای پیشگیری از عفونت پرهیز از گزیده شدن بهوسیله پشهها است. پیشگیری عبارت است از کاهش پشه گزیدگی در نواحی که این بیماری شایع است.این تلاش ها عبارتند از استفاده از مواد دفع حشرات، پوشاندن بدن با لباس، پشه بند، از بین بردن آب های راکد زیرا این آب ها مکان تولید مثل پشه ها هستند.هیچ واکسن موثری وجود ندارد.مقامات بهداشت برزیل در سال 2015 پیشنهاد کردند که زوجین بهتر است به دلیل شیوع بالای این بیماری، بارداری را به تعویق بیاندازند و توصیه میشود زنان باردار به نواحی که این بیماری شیوع دارد سفر نکنند. در حالی که هیچ درمان خاصی برای آن وجود ندارد، اما استامینوفن (پاراستامول) ممکن است به بهبود علائم کمک کند. [2] بستری شدن در بیمارستان به ندرت نیاز است.
علائم ویروس زیکا
جوشهای ناحیه بازو به دلیل ویروس زیکا
فقط 20 درصد از کسانی که به این ویروس آلوده میشوند، علامتدار میشوند و بنا به گزارش «مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها» در آمریکا، رایجترین علائم ابتلا به این ویروس تب، جوشهای خارشدار، درد مفاصل، و التهاب چشمهاست.تنها یک پنجم افراد آلوده به زیکا علائم آلوده شدن به این ویروس را نشان میدهند. به همین دلیل، بسیاری از موارد ابتلا به این ویروس تشخیص داده نمیشوند و در نتیجه دشوار میشود ابعاد واقعی آلودگی به آن را مشخص کرد
زیکا و رابطهٔ آن با بیماری میکروسفالی
با شیوع ویروس زیکا در سال 2015 در برزیل این احتمال مطرح شد که این ویروس اثراتی زیانبار بر زنان باردار داشته باشد. در این سال، هزاران نوزاد – 10 برابر میزان معمول سالانه- با میکروسفالی به دنیا آمدند، عارضهای که در آن مغز بهطور غیرطبیعی کوچک است. این نقصان هنگام تولد اغلب پسازآن رخ داده بود که مادران در ابتدای بارداری علائم شبیه ابتلا به ویروس زیکا را نشان داده بودند. به نظر میرسد رابطهای میان ابتلا مادران در ابتدای دوره بارداری به ویروس زیکا و تولد نوزادانشان با میکروسفالی وجود داشته باشد. انتشار گستردهتر ویروس زیکا ممکن است به تغییرات اقلیمی مربوط باشد که باعث گسترش زیستگاه پشههای ناقل آن شدهاند.به نوشته روزنامه واشنگتن پست آمریکا محققان احتمال می دهند آفت کش های مورد استفاده برای نابودی پشه ناقل زیکا عامل شیوع میکروسفالی هستند و این بیماری نادر به ویروس زیکا مربوط نیست.
ویروس زیکا در ایران
در ایران از سال 1390 خورشیدی نظام مراقبت فعالی برای کنترل حشرهی ناقل این بیماری توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی راهاندازی شدهاست و رد پای پشهی زیکا به صورت کاملا جدی رصد میشود. در طول این مدت تنها یک مورد سال 1393 در مناطق بسیار کوچکی در ایران، این حشره شناسایی شده که بلافاصله اقدامات سرکوب گرایانه برای کنترل این عامل توسط مسئولان وزارت بهداشت صورت گرفته و مورد دیگری در باره این بیماره و پشه ناقل آن گزارش نشده است.
نظرات بسته شده است.