طلاق عاطفی چیست؟ راه های پیشگیری و درمان آن
حتماً میدانید که ازدواجها به طور ناگهانی پایان نیافته و بنیان خانواده در یک روز از هم نمیپاشد. اگرچه بسیاری از طلاقها مانند بمبی در حال انفجار به نظر میرسند، اما پایان آنها معمولاً به مرور زمان انجام میشود. هنگامی که یک زن و شوهر به موانعی برخورد میکنند و درگیریها و مشکلات حل نمیشوند، احتمال پایان ازدواج بسیار بیشتر میشود. اما، پیش از همه اینها، زوجین درگیر طلاق عاطفی میشوند که با عذرخواهی یا حتی دعوای طرفین نیز مشکل ختم به خیر نمیشود. طلاق عاطفی در واقع مرحلهای از زندگی زوجین است که در آن زندگی زوجین دچار بحران و رکود شده و دو طرف در خانه نه به عنوان یک زوج که به عنوان دو همخانه با هم زندگی میکنند. در ادامه به توضیح بیشتر این مشکل بزرگ در ازدواج، بیشتر پرداخته میشود.
طلاق عاطفی چیست؟
طلاق عاطفی یا جدایی عاطفی و احساسات مرتبط با آن، مسئلهای است که زوجهای زیادی با آن مواجه بوده و به همین دلیل نیز به مشاور خانواده یا مشاوره طلاق مراجعه میکنند. در طلاق عاطفی، زوجین احساسات خود را در مورد ازدواج و زندگی مشترکشان رها میکنند و ممکن است احساس کنند که از هم جدا شدهاند. زوجین در چنین شرایطی ممکن است عصبانی و ناامید از ادامه دادن باشند. اغلب این احساسات قبل از قطعی شدن طلاق به صورت قانونی رخ میدهد.
برخی از افراد تا سالها پس از طلاق قانونی نیز مشکلات عاطفی دارند. طلاق عاطفی زمانی که دو زوج نقشهای پدر و مادری دارند و دارای فرزندانی هستند، درگیری و کار بیشتری میطلبد. چرا که در چنین شرایطی کودکان احتمالاً با احساساتی مانند خشم، غم، ترس، سردرگمی یا طرد شدن مواجه خواهند شد و احساسات آنها ممکن است پردازش احساسات خود را برای زوجین دشوارتر کند. روابط مداوم بین فرزندان و هر دو والدین آنها نیز حل مسائل عاطفی را پیچیدهتر میکند. طلاق عاطفی نوعی مکانیسم دفاعی یا صرفاً مقابله با تهدیدی برای رفاه عاطفی فرد است.
ممکن است قبل یا بعد از طلاق قانونی اتفاق بیفتد و از نظر روانی شاید مهمتر از امضای اوراق طلاق و طی پروسه آن باشد. جدایی عاطفی برای همسری که قبل از طلاق قانونی از نظر عاطفی خود را طلاق میدهد، به نوعی مقدمهای برای پایان اجتناب ناپذیر ازدواج است. همچنین در طلاق عاطفی، روابط معمول میان زن و شوهر مانند ابزار علاقه و رابطه جنسی نیز وجود ندارد.
به عبارت سادهتر، در طلاق عاطفی زوجین مانند دو همخانه در یک خانه با یکدیگر زندگی میکنند و این موضوع اگر به موقع بررسی و درمان نشود و زوجین به روانشناس خانواده مراجعه نکنند، میتواند بنیان خانواده را از هم بپاشد.گاهی اوقات در موضوع طلاق عاطفی، جدایی راه حل بهتری است و طرفین و کودکان آسیب کمتری میبینند. مراجعه به روانشناس و مشاوره قبل از ازدواج، میتواند از بسیاری از مشکلات در طول زندگی زناشویی جلوگیری کند و مهارتهای زندگی را به زوجین آموزش دهد.
دلایل ایجاد طلاق عاطفی چیست؟
ناتوانی در پذیرش طلاق توسط یک شریک میتواند به این دلیل باشد که ممکن است آنها هنوز برای طلاق عاطفی آماده نباشند و میخواهند به تلاش برای اصلاح ازدواج ادامه دهند. جدایی عاطفی ممکن است به بیش از یک دلیل رخ دهد. اما، در اصل، تعریف طلاق عاطفی زمانی اعمال میشود که همسر از مرز بین تحمل استرس عاطفی و نیاز به احساس خوب دوباره عبور کند. به عبارت دیگر، پس از چندین تلاش و چند رویکرد متفاوت، معمولاً همسر دور شده شروع به بازیابی مرزهای خود میکند، یعنی جدا از مرزهایی که با همسر خود به اشتراک گذاشته است. از رایجترین دلایلی که منجر به طلاق عاطفی میشوند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
بروز مشکلاتی در برقراری روابط جنسی، مشکلات اخلاقی یکی از زوجین، مواجه با مشکلات مالی و بیکاری طرفین، دخالتهای بیجای خانواده زن یا شوهر و اطرافیان آنها در زندگی، اعمال خشونت از سوی مرد، عدم تفاهم در موضوعات مختلف، ناسازگاری، تفاوتهای شخصیتی و رفتاری زوجین، اجباری ازدواج کردن هر یک از طرفین، تفاوت سنی زیاد، عدم آگاهی و آشنایی با مسائل عاطفی و چگونگی زندگی زناشویی، عدم آشنایی طرفین با نیازهای جنسی یکدیگر، عدم برخورداری از تواناییهای کلامی و غیر کلامی، توجه نکردن زوجین به نیازهای یکدیگر و غیره. برای مشاوره خانواده و مشاوره قبل و بعد از طلاق، میتوانید به کلینیک روانشناسی دکتر کاشفی زاده مراجعه کنید.
علائم طلاق عاطفی بین زوج ها چیست؟
به دلایل زیادی، در ازدواجهای ناسالم یا در حال فرسایش، آسیبهای روحی زیادی وجود دارد و زوجها به روشهای مختلف، احساسات عاطفی خود را بروز میدهند. زوجها تقریباً همیشه برای مدتی برای حل مشکلات و ادامه زندگی، تلاش میکنند. طلاق عاطفی، نشانهها و علائمی دارد که عبارتند از:
ارتباط نگرفتن مناسب افراد با یکدیگر، عدم توانایی ایجاد یک زندگی شاد و سالم، محروم کردن یکدیگر از عشق و علاقه، کنارهگیری از مسئولیتهای زندگی، جدا کردن مخارج از هم، اختصاص ندادن زمانی برای صحبت و وقت گذراندن با یکدیگر، گفتگو نکردن در مورد مسائل زندگی و حتی فرزندان، عدم برقراری رابطه جنسی، دعواهای مکرر، از بین رفتن احترام طرفین، دروغ گویی، خیانت و غیره.
راه های درمان طلاق عاطفی زوجین
همانطور که گفتیم، طلاق عاطفی بیشتر در میان زوجهایی رخ میدهد که قانونا و شرعا با یکدیگر همسرند اما مهر و عاطفهای بین آنها وجود ندارد و رابطه عاطفی با یکدیگر ندارند. این دسته از زوجها اغلب نقش هم خانه دارند. به طلاق عاطفی اغلب طلاق خاموش نیز گفته میشود و زندگی آنها با یکدیگر بر پایه اجبار است. یکی از عواملی که باید برای درست کردن زندگی این زوجها لازم است، دانستن مهارتهای زندگی اصولی و به کار بردن آنها در زندگی است. در صورتی که ازواج زوجین بر پایه اجبار صورت گیرد و مهر و محبت و آشنایی اولیه در کار نباشد، احتمال طلاق عاطفی افزایش مییابد. در ادامه به معرفی برخی از راههای درمان طلاق عاطفی زوجین میپردازیم.
مهارت گوش دادن
یکی از اصلیترین راههای درمان طلاق عاطفی زوجین، تقویت مهارت گوش دادن در دو طرف است. یکی دلایلی که مشاجره و دعوا بین زوجین عدم وجود مهارت گوش دادن است. در واقع گوش دادن همدلانه و با دقت به صحبتها و انتقادهای همسر، به حل اختلافات و دعواها کمک میکند.
صداقت
داشتن صداقت یکی دیگر از مهارتهای لازم برای حل اختلافات و دعواهای زوجین دارای طلاق عاطفی است. صداقت در رابطه همسران یک اصل اساسی محسوب میشود و موجب ایجاد گرم و صمیمی شده و اعتماد بین آنها را افزایش میدهد. اگر صداقت را سرلوحه زندگی خود قرار دهیم، در واقع یکی از راه های درمان طلاق عاطفی را در پیش گرفته ایم.
عدم دخالت در کارهای شخصی یکدیگر !
یکی دیگر از روشهای درمان طلاق عاطفی عدم دخالت در زندگی شخصی و روابط بین دوستان و خانواده است. گاهی اوقات دخالت بی جا موجب قضاوتهای نادرست میشود و احتمال مشاجره را افزایش میدهد. بنابراین تا حد امکان اجازه ندهید کسی در زنگی شما دخالت کند.
کمک گرفتن از مشاور روانشناس
یکی از اصلیترین راههای درمان طلاق عاطفی مراجعه به یک مشاور و روانشناس متخصص است. روانشناس خانواده با مصاحبه هر یک از زوجین و شناسایی الگوهای مخرب سعی در بهبود رابطه زوجین دارد. یک روانشناس متخصص در طول دوره درمان با راهنماییهای تخصصی خود و ارائه راهکارهای مفید، رابطه بین زوجین را بهبود میبخشد و طلاق عاطفی را درمان میکند.